Overzicht van parels

In de regio werkt de Binnenvest nauw samen met verschillende regionale partners om cliënten zo goed mogelijk te ondersteunen en elkaars dienstverlening te versterken. In Alphen aan den Rijn, waar de reviewdag heeft plaatsgevonden, zijn er veel lokale samenwerkingen. Zoals in het gebouw de Jozef, waar Alphen24 is gehuisvest, wordt onder andere samengewerkt met Prodeba, een organisatie die (woon)begeleiding biedt aan cliënten met autisme. In de Jozef delen ze een verdieping en een kantoor. In het geval van calamiteiten en incidenten is afgesproken dat men elkaar hulp biedt. Daarnaast werkt de Binnenvest samen met andere zorginstanties onder de coöperatie Tom in de Buurt rondom WMO-voorzieningen. Iets verderop bij de Jozef bevindt zich het Open Venster, een inlooppunt voor mensen die bijvoorbeeld met eenzaamheid te maken hebben. Hier kunnen ze terecht voor een kopje koffie of een maaltijd tegen een klein bedrag. Hier werken ook enkele medewerkers van de Binnenvest. Daarnaast onderhoudt de Binnenvest nauwe samenwerkingen met organisaties als Fivoor, Brijder verslavingszorg en GGZ Rivierduinen) om expertise op te halen. Bovendien wordt aangesloten bij de regionale overleggen. Door de nauwe samenwerkingen in de regio, zijn er korte lijnen om van elkaars expertise en mogelijkheden gebruik te maken in het voordeel van de cliënt.

Binnen BW Forint staat samenwerking hoog in het vaandel, zowel intern als extern. Het team hecht veel waarde aan het nauw betrekken van ketenpartners bij de zorg voor de cliënten. Bij het starten van een begeleidingstraject worden dan ook heldere afspraken gemaakt met alle betrokken partijen over de taken en verwachtingen van elkaar. Een mooi voorbeeld over de interne samenwerking is de integratie van ForFACT binnen BW Forint (zie parel hierboven). Dit zorgt voor een goede interne samenwerking wat betreft het op- en afschalen van zorg, medicatie en het vlot handelen. De nauwe samenwerking met de FPC Dr. S. van Mesdagkliniek, die in de toekomst nog verder zal intensiveren doordat BW Forint onder de Mesdagkliniek zal vallen, zorgt ervoor dat de instroom soepel gaat en voor een zachte landing bij instroom (zie parel ‘’zachte landing op maat’’). Er is wekelijks een collega van de Mesdagkliniek aanwezig op de BW. Al vroeg in het aanmeldingstraject wordt er een gezamenlijk plan opgesteld om de overplaatsing goed voor te bereiden. Daarnaast is er nauw contact over het op- en afschalen van zorg, bijvoorbeeld bij een time-out plaatsing. Deze aanpak zorgt voor een vloeiende overgang en optimale zorg voor de cliënten.

Doorpakkers neemt deel aan een time-out samenwerkingsconstructie, waarin Doorpakkers, Neos, Novadic-Kentron en Leger des Heils samenwerkingsafspraken hebben over time-outplekken voor cliënten. Wanneer een cliënt een time-out krijgt, zijn bij de partners plekken beschikbaar om deze time-out door te brengen. Andersom zorgt Doorpakkers voor een time-out plek voor cliënten van de andere partners. Deze samenwerking waarborgt dat cliënten op een gepaste manier worden opgevangen en niet gedwongen worden om naar een nachtopvang te gaan of op straat terecht komen, wat mogelijk negatieve gevolgen en risico's met zich mee kan brengen.

Een kracht van Lister is de samenwerking met de Van der Hoeven Kliniek. Al ruim 25 jaar geleden is er een convenant getekend tussen de twee partijen, die vandaag de dag nog steeds zijn vruchten afwerpt. De ervaringen met tbs-cliënten van de Van der Hoeven Kliniek die tijdens het transmurale verlof bij Lister verblijven zijn dankzij deze goede afspraken positief. Er zijn duidelijke afspraken gemaakt met duidelijke kaders. Er zijn korte lijnen tussen Lister en de kliniek, bij incidenten of overtredingen van voorwaarden is de kliniek goed bereikbaar. Verder wordt er al ruim voordat een cliënt bij Lister komt wonen kennisgemaakt met de cliënt in de kliniek en wordt er een persoonlijk begeleider gekoppeld aan de cliënt. Medewerkers kunnen dan ook een dag meelopen in de kliniek om de gang van zaken binnen de kliniek te leren kennen en de cliënt beter leren kennen. Andersom kunnen ook medewerkers uit de kliniek meelopen bij Lister. Op die manier wordt meer dezelfde taal gesproken, wat de overgang van de kliniek naar de BW soepeler laat verlopen. Ook op andere gebieden profiteert Lister van de samenwerking. Zo kan er op het gebied van scholing en klinische lessen gebruik gemaakt worden van de mogelijkheden van Van der Hoeven Kliniek. Ook is er maandelijks tbs intervisie in samenwerking met de kliniek waar begeleiders uit het tbs-team van Lister aansluiten. Het reviewteam ziet deze samenwerking als een kracht van Lister en vindt het goed om te zien dat bedrijfsvoering deze samenwerking en uitwisseling niet in de weg staat, maar dat het gezien wordt als een investering voor beide partijen.

RIBW Overijssel heeft waardevolle contacten in de regio waarmee cliënten verbinding krijgen met de stad of regio waarin ze wonen. Zo is er in Deventer en Raalte een goede samenwerking met Vriendendiensten. Dit is een organisatie waar onder andere vrijwilligers en ervaringsdeskundigen aan verbonden zijn. Vanuit de vriendendiensten worden er allerlei activiteiten georganiseerd op het gebied van herstel, zoals herstelcursussen of WRAP-cursussen. Om de drempel voor cliënten te verlagen is Vriendendiensten eerst op de woonlocatie geweest om het spel Steekje Los te spelen en zijn cliënten later naar Vriendendiensten toegegaan om het spel te spelen. Ook zijn er goede samenwerkingen met dagbestedingslocaties in de omgeving, zoals het grand café bij een verzorgingstehuis in Deventer. Door goede contacten in de buurt te hebben, wordt het voor cliënten makkelijker om een netwerk op te bouwen en binding te krijgen met de woonplaats. Op die manier wordt voorkomen dat cliënten te veel binden aan de zorginstelling waar ze verblijven en dat is helpend in het herstel.

Lentis is een grote organisatie met veel onderdelen. Forint is de forensische tak van Lentis met daarin onder andere de FPA Zuidlaren, de AFPN en de Beschermd Wonen locaties in Beijum (Groningen) en Zuidlaren. Onder de AFPN valt de polikliniek en de ForFACT-teams. Forint werkt nauw samen met de FPC Dr. S. van Mesdagkliniek, deze samenwerking zal in de toekomst nog nauwer worden doordat BW Forint dan onder de Mesdagkliniek gaat vallen. Wat erg waardevol aan de interne samenwerking is, is de manier waarop continuïteit van zorg geboden kan worden voor cliënten (zie bovenstaande parel Continuïteit van zorg). Daarnaast is het voordeel een sterke interne samenwerking als keten, dat het hele traject wat een cliënt aflegt meer gestroomlijnd wordt. Ook is het prettig om intern sparringpartners te hebben bij een complexe casus en kunnen er veel verschillende disciplines ingevlogen worden. Medewerkers van verschillende onderdelen kunnen makkelijker van elkaar leren, elkaars taal beter leren preken en beleid en methodieken kunnen beter op elkaar afgestemd worden. Door het werken met de ForFACT-teams is er veel kennis en expertise op behandelgebied in huis die ook ingevlogen kan worden op de BW.

Op verschillende manieren heeft het reviewteam gezien dat Fonteynenburg de samenwerking actief opzoekt met ketenpartners en partners in de omgeving. Zo wordt er met soortgelijke instellingen uit de regio actief samenwerking gezocht om van elkaar te leren. Ook is er een nauwe samenwerking met Fivoor. Fonteynenburg is op dit moment in gesprek over het ontvangen van klinische lessen over forensische zorg vanuit Fivoor, daarnaast zijn er met Fivoor actief samenwerkingsafspraken gemaakt rondom de instroom van cliënten. Ook wordt de samenwerking opgezocht bij de overgang van een forensische titel naar een WMO-titel. Fonteynenburg vraagt bij het WMO-indiceringsgesprek of de toezichthouder daarbij aanwezig wil zijn. De toezichthouder kan de (recidive)risico’s vaak beter aankaarten wat kan zorgen voor een hogere indicering. Daarnaast komt het de begeleidingsband ten goede als een begeleider zelf de risico’s niet hoeft te benoemen.

RIBW Nijmegen & Rivierenland werkt al ruim 10 jaar nauw samen met de Pompekliniek. Dit komt onder andere duidelijk naar voren bij de locatie de Meander. Bij deze tussenwoonvoorziening zijn er twee medewerkers van RIBW Nijmegen & Rivierenland gedetacheerd. De Meander is een tussenstop voor een zachte landing van cliënten die uitstromen uit de kliniek op de weg naar zelfstandig(er) wonen. De Meander maakt de kloof tussen kliniek en RIBW kleiner. De Meander geeft cliënten vertrouwen en gevoel van veiligheid in het re-integratieproces en dit wordt ook zo door cliënten ervaren.

Er is een goede samenwerking met ketenpartners en met een aantal is er één keer per week een vast overleg. Er wordt altijd gekeken of een cliënt in het kader van verplichte zorgopname in de regio geplaatst kan worden. Daarmee is het FAZ team afhankelijk van organisaties in de omgeving en in geval van crisis kan er geweken worden naar een locatie in Amsterdam. Het kan lastig zijn een cliënt in de regio te plaatsen, maar door goede samenwerkingen en contacten en het overnemen van moeilijke cliënten van ketenpartners, hebben organisaties elkaar beter leren kennen en zijn er stabielere samenwerkingen ontstaan. De samenwerking zal altijd een punt van aandacht zijn, maar er is nu al veel moeite gedaan om het huidige contact en samenwerking te verstevigen.

Pameijer heeft een convenant met GGZ-partners Antes en GGZ Delfland. Deze samenwerking maakt het mogelijk om via korte lijnen samen te werken en waar nodig op te schalen. Waar men in de maatschappij merkt dat er veel in hokjes gedacht wordt en men op hun eigen eiland opereert, zoekt Pameijer actief partners op om samen te werken aan continuïteit van zorg. Mocht er bij een cliënt iets mislopen, dan heeft elk team een aanspreekpunt bij het team van de partnerorganisatie. Als daar samenwerking ook vastloopt, kan er opgeschaald worden naar management of bestuurlijk niveau. Op deze manier kunnen lacunes opgelost worden om te voorkomen dat cliënten tussen wal en schip vallen. Ook verbetert het convenant de informatie-uitwisseling rondom cliënten en kunnen de partners beter afstemmen wie welke doelgroepen in zorg neemt.

Er wordt veel samengewerkt met ketenpartners. Novadic-Kentron bestaat uit diverse locaties verspreid over Brabant (ambulante teams, klinische voorzieningen, woonvoorzieningen en verslavingsreclassering) en is werkzaam in onder andere vijf zorg- en veiligheidshuizen, vijf GGZ-instellingen en twee PI’s. De verschillende onderdelen zijn tegenwoordig veel meer parallel naar buiten gericht dan voorheen. Binnen de organisatie zijn er korte lijnen op verschillende niveaus. De medici hebben eigen korte lijnen met ketenpartners, bijvoorbeeld met specialisten in het ziekenhuis, waardoor expertise over bepaalde middelen uitgewisseld kan worden. Verder wordt er ook behandeling geboden aan gedetineerden in de PI. De klinisch psycholoog bezoekt twee keer per week de PI om een intake af te nemen of behandeling te bieden. Deze gedetineerden stromen vaak vanuit detentie door naar een locatie van NovadicKentron, waardoor de zorg gecontinueerd blijft. De forensische verslavingszorg van Novadic-Kentron heeft een stap vooruitgezet vanwege de Levensloopaanpak. In twee regio’s heeft de organisatie mede de coördinatie van het project op zich genomen door samenwerkingsafspraken te maken met Fivoor en Amarant voor mensen met onbegrepen gedrag en een hoog veiligheidsrisico. Hierdoor kunnen de organisaties snel schakelen.

Binnen BW Forint wordt veel nadruk gelegd op het bevorderen van een gezonde leefstijl van cliënten. Studenten van de Hanzehogeschool Groningen die zich specialiseren in leefstijl, zoals voeding en diëtetiek, lopen stage bij BW Forint. Deze studenten zijn twee keer per week aanwezig op BW Forint om cliënten te ondersteunen bij het ontwikkelen en behouden van een gezonde leefstijl. Ze organiseren hiervoor diverse activiteiten, zoals gezamenlijk koken van gezonde maaltijden en sportactiviteiten. Daarnaast bieden zij op maat gemaakte begeleiding wanneer daar behoefte aan is. De activiteiten die worden georganiseerd bieden niet alleen praktische kennis en vaardigheden, maar ook sociale interactie en ondersteuning. Dit draagt bij aan hun motivatie en zelfvertrouwen om stappen te zetten naar een gezondere leefstijl. De doorlopende samenwerking met de Hanzehogeschool Groningen vormt een parel om trots op te zijn en is een waardevolle toevoeging aan het zorgaanbod van BW Forint.

Het reviewteam heeft gezien dat Kwintes met een “transforensische” blik kijkt naar het begeleiden van cliënten met een forensische titel. Dat wil zeggen dat er ook buiten de grenzen van de forensische indicatie met een forensische bril wordt gekeken naar de begeleiding. Aan de voorkant voor het traject wordt waar nodig ambulante begeleiding ter overbrugging geboden om het risico te verlagen zodat iemand goed geplaatst kan worden op een woonvoorziening. Ook bij doorstroom naar een andere locatie (binnen Kwintes) wordt een warme overdracht geborgd en blijft het team met de forensische expertise de eerste tijd betrokken. Ook het outreachende team kan hierbij een rol vervullen. Dus ongeacht de indicatie van een cliënt wordt er wel de forensische aanpak geboden wanneer dit nodig is.

Het reviewteam is van mening dat Kwintes een helder en concreet instroomproces voor cliënten heeft neergezet. Aan de voorkant wordt ten eerste zorgvuldig gescreend om te bepalen of Kwintes passende hulpverlening kan bieden aan de cliënt. Hierbij wordt onder andere gescreend op (recidive)risico’s, eventuele regiobinding, leeftijd (jongere/volwassene) en (de mate van) middelengebruik. Hiertoe wordt een actuele risicotaxatie opgevraagd, niet ouder dan een half jaar. Vervolgens wordt bekeken welke locatie passend is. Mocht Kwintes geen geschikte plek hebben voor de cliënt, wordt er meegedacht over een andere plek. Als iemand wel uit de regio komt, kan er wel ambulante begeleiding opgestart worden. In sommige gevallen kan ambulante begeleiding interveniëren om zo het risico te verlagen waardoor het wel passend wordt om de cliënt te plaatsen op een woonvorm binnen Kwintes. Als een cliënt door de screening komt als plaatsbaar, volgt er een intake, bij voorkeur op de beoogde locatie) waarna iemand op de wachtlijst wordt geplaatst. In dit geval kan er indien geïndiceerd ook ambulante begeleiding geboden worden ter overbrugging en wordt er alvast contact onderhouden en waar mogelijk nader kennisgemaakt. Als een cliënt vanuit de kliniek geplaatst wordt, wordt al aangehaakt bij MDO’s of bij overleggen met het zorg- en veiligheidshuis. Men ervaart dat er in dit geval meer mogelijkheden zijn om uitgebreid kennis te maken en het zorgtraject alvast op te starten en de overgang zo goed mogelijk te versoepelen. Als de plaatsingsdatum in beeld komt, dan volgt er een plaatsingsgesprek op de woonlocatie, waarbij ook de reclassering aansluit. Het reviewteam vindt het sterk dat Kwintes zich goed bewust is van wat de organisatie (op dat moment) aan kan en daar rekening mee houdt bij instroom van nieuwe cliënten. Dit voorkomt dat er te veel van teams gevraagd wordt. Daarnaast vinden de reviewers de manier waarop zoveel mogelijk een zachte landing wordt gecreëerd voor de cliënt erg waardevol. Dit verlaagt risico’s op stressvolle overgangsmomenten als deze.

Met betrekking tot het instroomproces van cliënten, heeft het reviewteam verschillende goede voorbeelden gezien. Allereerst is het bieden van overbruggingszorg door het ambulante team in Diemen een parel. Deze zorgt houdt in dat er al vroegtijdig voor de instroom contact is met de cliënt. Er is een kennismaking tussen de cliënten en de begeleiders en is er mogelijkheid tot wenmomenten op de nieuwe woonlocatie voor de cliënt. Dit zorgt voor een zachte landing van de cliënt bij de organisatie. Helaas is het (nog) niet breed in de organisatie mogelijk om de overbruggingszorg voor iedereen te bieden, dat heeft te maken met financiering. Verder worden cliënten uitgelegd welke stappen ze in hun traject kunnen zetten richting het zelfstandig wonen, wat perspectief biedt. Daarnaast wordt elke cliënt de eerste zes weken wekelijks besproken binnen het team. Op deze manier leert het team de cliënt snel kennen op het gebied van risico’s, krachten en behoeften. In deze fase is speciale aandacht voor de kwaliteiten van de cliënt, vanuit het Krachtwerk gedachtegoed, omdat anders het risico speelt dat cliënten in de beginfase alleen gesproken wordt over waarom iemand opvalt in negatieve zin.

Bij de herindicatie van bewoners wordt nauw samengewerkt met de toezichthouder en behandelaar van de bewoner. Als de forensische indicatie bij de bewoner afloopt, is er een herindicatie voor WMO/WLZ nodig. Het is opgevallen dat bij deze herindicatie de toezichthouder en behandelaar van de bewoner hierbij betrokken worden. Drie maanden voor het aflopen van de indicatie wordt er met de toezichthouder besproken of er al helderheid is over het verlengen dan wel eindigen van de justitiële indicatie. Indien er sprake is van het beëindigen van de justitiële titel, ondersteunen behandelaar en toezichthouder de begeleiding van Fonteynenburg inhoudelijk bij de aanvraag van de herindicatie WMO/WLZ. De behandelaar en toezichthouder delen hun visie op de (on)mogelijkheden van de client en de begeleidingsvraag die hierbij passend is. Door deze samenwerking is er een zeer volledig beeld over de zorgbehoefte van de client, waarop de herindicatie wordt gebaseerd. Deze nauwe betrokkenheid leidt tot een juiste indicatie intensiteit en inhoud.

Medewerkers geven aan dat zowel op locatie ‘de Hooge Venne’ als ‘de Strandwal’ van de FPA GGZ-NHN geen hiërarchie wordt gevoeld. Er zijn korte lijnen tussen medewerkers wat onderlinge communicatie en samenwerking prettig maakt. Op locatie ‘de Strandwal’ is er momenteel personeelstekort. Om elkaar te helpen valt er bijvoorbeeld een behandelaar of maatschappelijk werker in om zo de afdeling draaiende te houden. Cliënten geven aan dat zij zelf niks voelen van het personeelstekort. Ze hebben niet het gevoel dat medewerkers tekort schieten in aandacht of behandeling. Ze weten het doordat het tegen hen gezegd wordt, maar ondanks de drukte hangt er voor hen een relaxte sfeer. Cliënten geven aan dat de communicatie naar hen als prettig wordt ervaren. Er is veel overleg met hen en er is duidelijkheid en transparantie naar hen toe. Medewerkers zijn benaderbaar en als er iets uitgezocht moet worden, wordt er ook daadwerkelijk op teruggekomen en teruggekoppeld aan de cliënt.

De afgelopen jaren is er veel geïnvesteerd in de multidisciplinaire samenwerking wat zijn vruchten heeft afgeworpen. Drie jaar geleden was dit onderwerp nog een oester, maar inmiddels is dit terecht een parel te noemen. Medewerkers noemen dat er een gezamenlijke verantwoordelijkheid is voor de behandeling van de patiënten die zij voelen en ook nemen. Dit was te voelen door alle lagen van de organisatie heen. De drie afdelingen werken dusdanig met elkaar samen dat zij ook op de hoogte zijn van wat er speelt op elkaars afdeling en elkaar hierbij ondersteunen. Dit draagt ook bij aan de forensische scherpte en veiligheid op de afdelingen. Vertrek of uitval van medewerkers wordt met elkaar opgevangen, waarbij ook gebruik gemaakt kan worden van het personeel van de FPK. Medewerkers geven aan dat het contact onderling laagdrempelig en niet hiërarchisch is. Tijdens de inwerkperiode worden er kennismakingsgesprekken met alle disciplines ingepland wat de drempel verlaagt om bij elkaar binnen te stappen. Ook patiënten ervaren dat zij laagdrempelig bij de staf kunnen aankloppen. Er zijn korte lijntjes tussen de verschillende disciplines en naast de vaste vergadermomenten is er ook voldoende ruimte om onderling met elkaar af te stemmen. Dit wordt ondersteund door voldoende structurele overlegmomenten waarbij verschillende disciplines aanwezig zijn. De afgelopen periode zijn er ook disciplines aan het team toegevoegd zoals de klinisch casemanager die de schakel is tussen de behandelaar en het team en daarmee de druk bij de psychologen weghaalt.

Iets waar FPA Zuidlaren in uitblinkt is de samenwerking met externe partijen voor zowel de instroom als uitstroom van patiënten. Voor de instroom is er een goede samenwerking met de FPC Dr. S. van Mesdag. Recent heeft er een onderzoek plaatsgevonden over het optimaal plaatsen van patiënten van de Mesdag naar FPA Zuidlaren, wat geresulteerd heeft in een voortraject. In het voortraject wordt de aanmelding gescreend en waar nodig extra informatie opgevraagd bij de Mesdag. Daarna volgt er een intakegesprek in de Mesdag met de patiënt. Hierna volgt er een ‘klinische les’: een gesprek met een medewerker van de Mesdag over de overdracht, waarbij alle benodigde informatie wordt besproken. Daarna wordt de patiënt overgeplaatst. Dit voortraject zorgt voor een warme overdracht en een goed ontvangst van de patiënt. Voor patiënten die niet vanuit de Mesdag instromen, is er een vaste dag waar alle aanmeldingen worden besproken. Hierna volgt er geen ‘klinische les’, maar neemt de opname-coördinator wel altijd contact op met externen (zoals de reclassering), zodat de benodigde informatie over de patiënt bekend is om de patiënt op te nemen. Voor de uitstroom van patiënten heeft FPA Zuidlaren nauwe contacten met de Ambulante Forensische Psychiatrie Noord Groningen (AFPN). Zoals mooi op de reviewdag werd benoemd, zijn zij ‘kind aan huis, iedereen kent hen’ en zijn er vaak naadloze overgangen naar beschermd wonen via de AFPN. Andersom ook, als patiënten na verblijf in FPA Zuidlaren onder de AFPN vallen, kan er door de goede samenwerking weer makkelijk terug opgeschaald worden naar de FPA. Wanneer er sprake is van crisisopvang, probeert het ForFACT team van de AFPN al in een vroeg stadium contact met FPA Zuidlaren op te nemen als een ambulant behandelde patiënt instabiel is en er een opname bij de FPA dreigt. Als er dan toch een opname volgt, is FPA Zuidlaren tijdig op de hoogte van de situatie en kan de patiënt (mits er plaats is) gelijk opgenomen worden. Ook is er speciaal voor de uitstroom een medeweker aangenomen die ruimte heeft om vervolgplekken te bezoeken voor patiënten. Hiervoor wordt er ook nauw samengewerkt met externe partners. Het reviewteam vindt het bewonderingswaardig om te zien dat door deze samenwerkingen er warme overdrachten plaatsvinden en er makkelijker op- en afgeschaald kan worden tussen de FPA en ambulante zorg.

De kliniek is een grootschalige samenwerking aangegaan met de ING bank. Onder de paraplu van de kliniek hebben alle patiënten een eigen, persoonlijke bankrekening. Op deze manier faciliteert de kliniek een stukje autonomie voor de patiënt op het gebied van financiën zonder het toezicht te verliezen. Patiënten die door een strafblad niet in aanmerking zouden kunnen komen voor een bankrekening hebben die mogelijkheid nu wel en kunnen deze rekening meenemen na afloop van hun verblijf. Ook biedt het veel overzicht dat alle rekeningen onder dezelfde bank vallen. De kliniek kijkt hierin verder dan alleen de behandeling en bereidt de patiënt voor op een leven buiten de kliniek met financiële onafhankelijkheid.

Twee jaar geleden bestond er een kloof tussen medewerkers van het team V&V en behandelaren. Er heerste een ‘wij en zij’ cultuur. De afgelopen tijd is geïnvesteerd in de verbinding tussen de teams en hierdoor is de samenwerking aanzienlijk verbeterd. Het contact is laagdrempelig, er kan bij elkaar naar binnen worden gelopen en er is samenspraak bij het opstellen van behandelplannen. Als er onduidelijkheden zijn waarom een behandelaar bepaalde keuzes maakt, wordt hierover met elkaar in gesprek gegaan. Er heeft ook een groei in het behandelteam plaatsgevonden, waarmee het behandelaanbod ook vergroot is. Als een patiënt binnenkomt, kan er op basis van zijn problematiek gekeken worden welke behandelaar het beste past. De diagnostiek wordt sinds kort door FPA Kompas zelf gedaan. Dit werd eerst uitbesteed aan een zorgaanbieder op het terrein, maar door grote wachtlijsten heeft de FPA dit naar binnen gehaald en kunnen zij dit zelf doen met behulp van de diagnostiekafdeling van de Pompestichting.

Over de samenwerking tussen de verschillende disciplines wordt positief gesproken. De samenwerking loopt goed en er zijn korte lijntjes. Als er sprake is van een tekort aan medewerkers op een afdeling, worden medewerkers van andere afdelingen gemakkelijk ingeschakeld. Sinds juni 2022 is er op de FHIC een nieuw team gestart dat investeert in de samenwerking door bijvoorbeeld iedere ochtend overleg met elkaar te hebben. Daarnaast is er op één van de afdelingen met verschillende disciplines een nieuw programma opgezet die binnenkort van start gaat. Wat ook uit de gesprekken naar voren komt is de sterke band tussen de medewerkers in crisissituaties. Ondanks dat ze het soms niet altijd eens zijn met elkaar, zijn ze er wel voor elkaar als er iets gebeurt, vangen ze elkaar op en hebben ze oog voor elkaar. De teamleiders maken ook een belangrijk onderdeel uit van de hechte samenwerking. Zo zijn ze direct betrokken na een incident en voelen medewerkers zich gehoord. De zorg voor elkaar was vorige cyclus ook al een parel en het reviewteam vindt het mooi om te zien dat dit, ondanks vele wisselingen, is blijven bestaan.

Pameijer investeert actief in de samenwerking met ketenpartners rondom de cliënt. Het wordt belangrijk gevonden om aan het begin van een begeleidingstraject met alle ketenpartners duidelijke afspraken te maken over de taakverdeling, over onderlinge verwachtingen en op welke manier met elkaar gecommuniceerd wordt. Speciale aandacht is er voor het contact met behandelaren in de keten. Binnen Pameijer wordt er mediatieve behandeling geboden. Dat wil zeggen dat de gehele omgeving van een cliënt, waaronder de begeleiding van Pameijer, zich richt op de behandeling die gevolgd wordt. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat dit helpend kan zijn bij het bewerkstelligen van gedragsverandering. Cliënten volgen behandeling bij Mozaïk of andere instellingen zoals Fivoor en de Waag. Pameijer gaat in de begeleiding door op de thema’s die aan bod komen bij behandeling in de begeleiding op de BW. Om als begeleiding het verlengde te kunnen zijn van behandeling, is het van belang om korte lijnen te hebben en regelmatig contact te hebben over een cliënt. De begeleiding kan ook signalen terugkoppelen aan de behandelaar die gezien worden naar aanleiding van een behandeling.

De intake en plaatsing binnen Lister is erg strak geregeld. Er wordt nauwkeurig gescreend of een cliënt past bij één van de voorzieningen van Lister en of Lister kan bieden wat de cliënt nodig heeft. Lister heeft een verdiepingsformulier ontwikkeld die naar de cliënt en verwijzer worden gestuurd alvorens het intakegesprek plaatsvindt. Door middel van dit formulier krijgt Lister een completer overzicht van de relevante informatie voor de intake van een cliënt. In dit formulier worden verdiepende vragen gesteld over de verschillende leefgebieden. Vaak geeft een aanmelding via het IFZO voornamelijk informatie over het justitieverleden en weinig informatie met betrekking tot wonen en motivatie, zeker als er niet actief een behandelaar gekoppeld is aan de cliënt. Hoewel het formulier in de praktijk niet altijd volledig en uitgebreid wordt ingevuld, biedt het formulier extra informatie waarover in het intakegesprek doorgepraat kan worden om zo een goed mogelijk beeld te krijgen van de cliënt. Verder is Lister zich erg bewust van krachten en grenzen van de begeleiding van Lister, wat meegenomen wordt in de beslissing om te plaatsen. Zo moet er wel enige mate van motivatie zichtbaar zijn bij de cliënt om aan herstel te werken. Eerdere ervaringen hebben Lister geleerd dat dit nodig is om te voorkomen dat cliënten Lister alleen als huisvesting zien en niet open staan voor begeleiding. Hier wordt streng op gescreend. Dit kan soms frustratie opleveren bij de plaatser, maar er is ook wel begrip voor deze keuzes en Lister probeert via andere overleggen mee te denken waar deze cliënten dan wel geplaatst kunnen worden. Aan de voordeur wordt dus al nauwkeurig gescreend of een cliënt past binnen Lister. Als het team Voordeur potentie ziet in de plaatsing van de cliënt, vindt er een adviesgesprek plaats met de GGZ-specialist. Als daar ook een positief advies uit komt, wordt de potentiële plaatsing ingebracht bij het team van de beoogde voorziening. Zij kunnen aangeven of zij een cliënt ook passend vinden voor de voorziening en als het team erover eens is dat een cliënt geplaatst kan worden, wordt de cliënt uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek. Het reviewteam is van mening dat dit gekaderde proces waar goed gescreend wordt erg waardevol is om teleurstellingen in trajecten te voorkomen.

Waar je in het land ook komt, in alle regio’s is het Leger des Heils actief. De instelling is breed bekend zowel binnen Nederland als internationaal. Mensen en andere instellingen weten waar het Leger des Heils voor staat en dat ze op veel plekken aanwezig zijn. Er wordt daad bij het woord gevoegd en in alle lagen van de organisatie is de passie en trots voor de missie aanwezig. Je kunt erop rekenen dat vanuit de visie ‘We geloven in kansen.’ Ze te hulp schieten waar nodig. Een actueel voorbeeld is de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne, het is voor omliggende partijen bijna vanzelfsprekend dat het Leger des Heils hier een rol in speelt en het is voor andere organisaties ook een logische stap om het Leger des Heils op te zoeken om samen op te trekken in dit soort initiatieven. Het Leger des Heils is een duidelijk en zichtbaar merk en dat ziet het reviewteam als een kracht. De instelling hoeft zich door zijn lange geschiedenis niet steeds aan te tonen wie ze zijn. Dat biedt onder andere mogelijkheden tot inspraak bij verschillende landelijke en regionale overleggen.

De samenwerking tussen de Dienst Geïntegreerde Beveiliging (DGB) en sociotherapie wordt als zeer prettig ervaren. Deze uitspraak wordt ondersteund door zowel medewer - kers als door patiënten. Het creëert een setting waarin mensen zich veilig en gesteund voelen: “Aanwezigheid DGB zorgt voor een gevoel van rust, we durven bepaalde situaties en gesprekken aan te gaan die we anders niet aan zouden durven gaan” wordt in één van de gesprekken gezegd.

Bij de Ontmoeting wordt er bij de intake zorgvuldig bekeken of een cliënt een goede match is met de instelling. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar het profiel van de cliënt maar er wordt ook bekeken of de Ontmoeting de zorg en begeleiding kan bieden die de cliënt nodig heeft. Zo worden teleurstellingen bij zowel cliënten als medewerkers voorkomen en wordt gezorgd dat er geen cliënten komen wonen waarvoor het team zich niet voldoende uitgerust voelt. Dat vraagt als instelling kritische reflectie over wat het team op de locatie aankan en dit wordt ook geëvalueerd. Het is goed om te zien dat een goede match met een cliënt voorop staat en niet de druk om bedden te vullen, naast dat dit in het belang van de cliënt is, wordt hiermee ook voorkomen dat het team overvraagd wordt.

Binnen de Tussenvoorziening bruist het van de ideeën voor ontwikkeling. Op verschillende terreinen worden (op de lange termijn) kansen en mogelijkheden gezien om te verbeteren, uit te breiden of eens iets nieuws te proberen. Voorbeelden van plannen of ambities zijn het uitbreiden met een nieuw pand en daarin samenwerken met partijen op het gebied van activering en dagbesteding of in samenwerking met een Penitentiaire Inrichting (PI) het opstarten van een beperkt beveiligde afdeling als tussenstap richting de BW. Zowel medewerkers als management staan open voor nieuwe plannen en er is veel enthousiasme om aan de slag te gaan met nieuwe ideeën. Het enthousiasme uit zich ook in snelle besluitvorming bij het management. De kernwaarden ondernemend en innovatief zijn in alle lagen van de instelling doorgedrongen en er is geen angst om een nieuwe uitdaging aan te gaan.

Bij de plaatsing van cliënten binnen de Tussenvoorziening wordt er gedacht in mogelijkheden in plaats van onmogelijkheden. Indien er twijfels zijn of een cliënt passend is op een locatie van de Tussenvoorziening wordt er altijd overlegd met het locatiepersoneel en hebben zij dan ook inspraak in de plaatsing. Er wordt besproken of een cliënt past tussen de andere bewoners maar ook of de begeleiding het ziet zitten om een cliënt te begeleiden en kan voldoen aan de behoeftes van de cliënt. Op die manier wordt er een beslissing gemaakt die ook gedragen wordt bij het locatiepersoneel en worden er geen cliënten geplaatst waarvan de begeleiding de plaatsing niet zien zitten.

Om de overgang van de Penitentiaire Inrichting (PI) of kliniek naar de beschermd wonen locatie als een zachte landing te laten verlopen, krijgen (toekomstige) cliënten vier tot zes weken voor de plaatsing al de tijd om te wennen aan hun nieuwe woonplek en kennis te maken met medebewoners en begeleiding. Deze gefaseerde instroom is een pilot binnen Ypendael. Eerst komt de cliënt een ochtend koffiedrinken, daarna blijft diegene één of twee keer mee-eten. Vervolgens blijft iemand een weekend slapen en daarna verhuist iemand echt naar de locatie. In die periode regelen cliënten samen met de begeleiding al zaken zoals dagbesteding, waardoor daar gelijk mee gestart kan worden als iemand op Ypendael komt wonen. Zowel medewerkers als cliënten vinden de zachte landing erg waardevol.

Mede door de samenwerking met de Pompekliniek kunnen de cliënten continuïteit van zorg geboden krijgen. Dezelfde begeleider of mentor kan ondanks doorstroom langer verbonden blijven aan de cliënt. Indien dit niet mogelijk is, is er door de samenwerking wel sprake van een warme overdracht en kan al tijdig gesignaleerd worden waarnaar een cliënt het beste kan doorstromen. Er wordt vooruit gedacht over de vervolgplek na de kliniek om zo mislukte plaatsingen te voorkomen. Het is in het belang van de cliënt dat een vervolgplek past bij de behoeftes en risico’s van een cliënt om zo het recidiverisico zo klein mogelijk te maken en te voorkomen dat een cliënt terug moet naar de kliniek of de PI. Daarnaast biedt RIBW Nijmegen & Rivierenland continuïteit van zorg door al vóór de plaatsing kennis te maken met cliënten, ook als ze nog niet in de regio verblijven wordt er al vroegtijdig kennisgemaakt en gesproken over doelen en behoeften van een cliënt.

Cliënten ervaren een vloeiende overdracht vanuit de penitentiaire inrichting (PI) of klinische setting naar het forensisch wonen bij Wender. De intake wordt al in de PI gedaan waarmee Wender aan het einde van de detentieperiode zo goed mogelijk kan aansluiten en zo snel mogelijk een plek kan aanbieden. Er wordt vooraf ook nagedacht over een plan B voor het geval er nog geen plek beschikbaar is. Dit zorgt voor een warme overdracht naar de nieuwe instelling. Dit wordt door de cliënten ook als zeer prettig ervaren. In de intake wordt gekeken naar risicoprofiel, actuele delict en delictgeschiedenis, wensen, verwachtingen, doelen, leefgebieden en justitiële kaders. Naar aanleiding van het gesprek wordt bekeken of een cliënt past bij de woonvorm en begeleiding die Wender aanbiedt. Als de locatie niet passend lijkt, denkt Wender mee voor een vervolgplek elders.

Wender heeft korte lijnen met de verschillende partners waar ze mee samenwerken, zoals de gemeente, verslavingszorgorganisaties en reclassering. Wender is hierdoor in staat snel in contact te komen met partners en snel te schakelen om in het belang van de cliënt te kunnen handelen. Binnen Wender houden ze de contacten warm door het gezicht te laten zien, bereikbaar te zijn en partners goed op de hoogte te houden van ontwikkelingen. Medewerkers gaan bijvoorbeeld mee met cliënten naar afspraken met reclassering of verslavingszorgorganisaties. Ook is er bij de plaatsing van cliënten nauw contact met de gemeente, worden risico’s besproken en wordt de gemeente op de hoogte gehouden over cliënten en eventuele incidenten.

FVK Basalt heeft een groot eigen netwerk waarin cliënten hun gehele traject kunnen volgen, dit heeft ook te maken met Tactus verslavingszorg, waar FVK Basalt een onderdeel van is. Cliënten kunnen na hun traject bij FVK Basalt doorstromen naar de minder beveiligde Piet Roordakliniek in Apeldoorn tot aan Tactus beschermd wonen. Daarnaast zijn er forensische poliklinieken en ook is er een samenwerking met Tactus reclassering.

Radix heeft een goed netwerk van ketenpartners om zich heen, wat de ruimte geeft om veel cliënten op te nemen. De uitstroom is samen met de ketenpartners goed geregeld. Daarnaast biedt Radix de mogelijkheid om moeilijke cliënten van ketenpartners over te nemen. Er is door Radix veel geïnvesteerd in het uitwisselen van kennis met de ketenpartners en het onderhouden van contacten. Zo zijn er maandelijks overleggen en worden er vaak webinars gehouden, waarbij kennis wordt uitgewisseld.

Waar cliënten vaak vanuit een PI een kliniek instromen en dan pas kennismaken met behandeling en zingeving, heeft Terwille dat proces naar voren gehaald. Terwille volgt een cliënt al in de PI, waar samen wordt gewerkt aan zingeving, tot de cliënt doorstroomt naar woonplekken binnen Terwille. Doordat Terwille in de PI al met de cliënt aan de slag gaat, is er een soepelere overgang naar het volgende deel van het traject en wordt de behandelmotivatie bij de cliënt gestimuleerd. Dit draagt bij aan het resocialisatieproces van de cliënt.

Cliënten hebben een vaste behandelaar en mentor die bij de cliënt blijft als hij doorstroomt naar een andere afdeling binnen het IMC. Dit zorgt voor een soepele overgang en het draagt bij aan de continuïteit in de behandeling van de cliënt. Cliënten zijn heel positief over het cliëntvolgend werken van de behandelaar en mentor.

Bij het Intramuraal Motivatiecentrum (IMC) wordt er zorggedragen voor een warme overdracht van de cliënt. Zo worden behandelaren die later in het traject van de cliënt betrokken zijn bij de overgang naar een BW al in een vroeg stadium betrokken in het multidisciplinair overleg (MDO). Daarnaast laat het IMC de zorg niet los voordat iemand anders het heeft overgenomen. Wanneer een cliënt tijdelijk naar huis gaat in afwachting van een volgende behandeling elders, is het team van IMC heel actief in het onderhouden van contact.

Iedereen bij FPA de Diepen is goed op de hoogte is van beleid, discussiepunten in het beleid en ook toekomstige ontwikkelingen. Er zijn met personeel door alle lagen van de organisatie -en ook met de patiëntgroep- regelmatig overlegmomenten. Zo is er een cliënt- staf overleg tussen management en de cliënten, zijn er leefgroep- momenten die naar gelang de sfeer worden opgeschaald en ook weer afgeschaald, is er een multidisciplinaire samenwerking door de expertisegebieden, waarbij op inhoud met elkaar wordt gedeeld en wordt er jaarlijks gestructureerde cliëntfeedback gevraagd. Dit laatste wordt ook aangevuld met de pilot “happy or not”, waarbij er een feedbackzuil rouleert onder de diverse afdelingen.