Overzicht van parels

Cliënten voelen zich bij Novadic - Kentron gezien en gehoord. Door de methoden waarmee gewerkt wordt is er veel inzicht in het behandelproces. De mens achter het delict wordt gezien en er wordt gekeken naar de kern van de problematiek. De CRA is goed uitgerold en ook het afnemen van de delictanalyse en delicthypothese is goed uitgewerkt. Er wordt zorg op maat geboden en gekeken naar wat er nodig en haalbaar is gezien het delict en de geschiedenis van de cliënt.

Openheid, korte lijnen en transparantie tussen medewerkers en binnen de organisatie dragen allemaal bij aan een hoog gevoel van veiligheid. Medewerkers kunnen op elkaar vertrouwen en weten dat ze er tijdens een incident nooit alleen voor staan. Ook cliënten voelen de veiligheid om onderwerpen bespreekbaar te maken.

Radix heeft een breed en divers aanbod van therapievormen. Cliënten zijn tevreden met dit aanbod en de diversiteit en hebben het gevoel dat de therapievormen echt bijdragen aan hun herstel. Doordeweeks is er een uitgebreid dagprogramma en ook over de verlofplanning zijn cliënten tevreden.

Radix neemt bij elke cliënt een risicotaxatie af en vertaalt de resultaten naar het behandelplan en de doelen van de cliënten. Door structureel een risicotaxatie af te nemen, wordt er bijgedragen aan het hersteltraject van cliënt. Daarnaast wordt hiermee ook bijgedragen aan de forensische scherpte.

Het is opvallend lastig voor fpa om het signaleringsplan in de dagelijkse praktijk te integreren, zodat er optimaal gebruik wordt gemaakt van het inzicht en de voordelen die het biedt bij de behandeling en de veiligheid. Binnen FPA Coornhert is het resultaat van een succesvolle implementatie van de signaleringsplannen in de dagelijkse praktijk prachtig zichtbaar geworden. Tijdens de start en afsluitende (groeps-)gesprekken spreken professionals en patiënten elkaar aan op signalen en geven zij elkaar feedback hierop. De patiëntgroep en de diverse professionals geven aan dat dit op een prettige manier gebeurt.

Het signaleringsplan wordt de eerste dag van de behandeling al met de cliënt gemaakt en regelmatig geëvalueerd. Het is echt het plan van de cliënt, waarbij er voor verschillende leefgebieden een signaleringsplan wordt opgesteld.

De cliënten van FPA De Boog vertellen dat zij zich veilig voelen op het terrein en de afdelingen en ook vinden zij de sfeer heel prettig. Dit heeft volgens de cliënten te maken met de mate waarin er groepsactiviteiten gedaan worden. Dit wordt bijvoorbeeld gefaciliteerd door het samen volgen van dagbesteding. Als je dit elementaire gevoel van veiligheid weet te borgen in het milieu, geeft dat een goede voedingsbodem voor verdere behandeling.

Radix heeft een goed netwerk van ketenpartners om zich heen, wat de ruimte geeft om veel cliënten op te nemen. De uitstroom is samen met de ketenpartners goed geregeld. Daarnaast biedt Radix de mogelijkheid om moeilijke cliënten van ketenpartners over te nemen. Er is door Radix veel geïnvesteerd in het uitwisselen van kennis met de ketenpartners en het onderhouden van contacten. Zo zijn er maandelijks overleggen en worden er vaak webinars gehouden, waarbij kennis wordt uitgewisseld.

In het incidentenprotocol van FPA De Boog staat precies wat er bij incidenten gedaan moet worden en wie geïnformeerd moeten worden. Het protocol wordt goed gehanteerd en nageleefd. Er wordt een GIM- melding gedaan door de betrokkenen. Zij vullen daarbij ook in of zij behoefte hebben aan ondersteuning, of een gesprek. Er is een aandachtsfunctionaris training agressie en veiligheid (ATAS), die de GIM- meldingen beoordeelt en uitleest. Soms bepaalt de ATAS’ er ook zelf dat een gesprek wellicht van toegevoegde waarde is, ook al heeft de invuller dit niet expliciet aangegeven. Een gesprek kan zijn met een persoon naar keuze, een bekende, of iemand van buiten de fpa. Er bestaat een opvangteam bestaande uit een pastoor, de ATAS’ er, psychiater, psycholoog en dit is GGNET breed. Er is ook een onafhankelijk vertrouwenspersoon beschikbaar.

Ervaringsdeskundigheid is goed ingebed binnen PRK Zutphen. Er zijn ervaringsdeskundigen die in het kader van een opleiding een stageplek of (parttime) werkplek hebben of in de functie van sociotherapeut/ sociotherapeutisch medewerker in opleiding werkzaam zijn binnen PRK Zutphen. Zij draaien hun eigen groepen waaronder de (enige) verplichte groep over herstel. Hiervoor hebben de ervaringsdeskundigen de beschikbaarheid over eigen ruimtes. De ervaringsdeskundigen zijn duidelijk een onderdeel van het team en worden gezien als brug tussen de sociotherapeut en de cliënt. Tot slot zijn er ook ervaringsdeskundigen die af en toe op de afdeling komen om hun herstelverhaal te vertellen.

De FPA Rotterdam beschikt over een helder incidentenprotocol. VIM meldingen worden sinds een jaar structureel ingevuld en er worden zogenaamde ‘’ZIN spreekuren’’ georganiseerd waar medewerkers kunnen aansluiten om vraagstukken rondom veiligheid te bespreken. Wekelijks zijn er terugblikken op deze spreekuren. Bij incidenten is er binnen 24 uur laagdrempelig contact met de medewerkers door de teammanager. Er is een systematische nabespreking, waarbij indien nodig en gewenst ook directie aanschuift. Hiermee toont de directie een grote betrokkenheid bij haar personeel in situaties dat dit ertoe doet. Naast deze collegiale aanpak is er ook een bedrijfsopvangteam. Binnen het opvangteam worden diensten gedraaid, waardoor iemand altijd bereikbaar en beschikbaar is. Het opvangteam is locatie Poortugaal breed en wordt gevormd vanuit de TBS, de FPK en de FPA. Uiteindelijk is er de mogelijkheid om op indicatie van dit team ook een trauma psycholoog te betrekken.

Het management draagt veel zorg voor de medewerkers. Voor nieuwe sociotherapeuten wordt een inwerkprogramma van twee jaar opgesteld, met wekelijks tot tweewekelijks coaching en training in schematherapie. Het management vindt het belangrijk dat een manager zichzelf ook kwetsbaar opstelt en het team opzoekt wanneer de druk te hoog oploopt. Om die reden is het management ook betrokken bij de intervisie en aanwezig bij teamdagen. Een manager biedt veiligheid door kwetsbaar en benaderbaar te zijn. Binnen de PRK Zutphen wordt dit door de manager goed opgepakt en medewerkers voelen hierdoor ook de ruimte om haar te benaderen.

De prachtige omgeving van FPA Utrecht valt onmiddellijk op. De groene omgeving rondom het terrein zorgt voor patiënten voor een minder ‘’klinisch’’ gevoel en draagt bij aan een prettig therapeutisch milieu. Met recht een parel van FPA Utrecht!

Ondanks dat er veel werkwijzen al goed zijn ingebed in de PRK Zutphen, is het team continu aan het zoeken en afstemmen hoe zaken beter kunnen en hoe het team zich kan blijven ontwikkelen. Een voorbeeld is de drugshond die elke maand langskomt in de kliniek. Er is bewust gekozen om geen gebruik te maken van hetzelfde type hond als DJI inzet. In plaats daarvan wordt een spaniël ingezet, wat een veel vriendelijker uitstraling heeft en daardoor minder negatieve impact heeft op de cliënten. Daarnaast wordt er veel geïnvesteerd in de opleiding en ontwikkeling van sociotherapie en wordt er ook coaching ingezet.

FPA De Boog zet woon- en veiligheidsondersteuners in. De specifieke rol van de woon- en veiligheidsondersteuners, en met name hun benaderbaarheid en aanwezigheid op de groep, wordt als zeer positief ervaren. Doordat zij laagdrempelig te werk gaan en op veel verschillende momenten aanwezig zijn, is het gemakkelijk voor cliënten om contact met hen te maken en zijn zij ontvankelijker voor gedragscorrecties. Dit werkt de-escalerend. De woonondersteuners ondersteunen bij het bereiden van de maaltijd, boodschappen doen en doen ook mee met het eetmoment. Daar waar spanningen zijn, worden de veiligheidsondersteuners betrokken. Door de lage drempel en de aanwezigheid ook op andere momenten op de groep, wordt dit als de-escalerend ervaren. Het functieprofiel voor de veiligheidsondersteuner is een opleiding in de zorgrichting en vaak heeft men ook affiniteit met veiligheid, zoals bijvoorbeeld een beveiligersachtergrond. Qua houding en bejegening wordt gemerkt dat de veiligheidsondersteuners makkelijk contact leggen met de cliëntgroep. Doordat zij ook regelmatig meedoen met sportactiviteiten en op andere ontspannen momenten betrokken zijn bij de cliënten, wordt het als minder invasief ervaren door personeel en cliënten als zij zich mengen in spanningsvolle situaties, dan dat dit het geval is bij beveiligers.

Medewerkers zijn getraind in het gebruiken van zelfonthulling, waardoor er op een oprechte en pure manier contact wordt gemaakt met cliënten. Hierdoor is er minder sprake van een wij-zij verhaal, zijn ze zo gelijkwaardig mogelijk met de cliënt en is er wederzijdse kwetsbaarheid. Bij de zelfonthulling en het tonen van wederzijdse kwetsbaarheid, maken medewerkers de afweging of de informatie ondersteunend is voor de cliënt of juist niet. De grens tussen jezelf laten zien en te veel laten zien bepaalt iedere medewerker voor zichzelf.

Om cliënten in de gelegenheid te stellen om invulling te geven aan intimiteit en seksualiteit, is een speciale kamer gerealiseerd met privacy mogelijkheden. Deze wens kwam vanuit de cliëntengroep en de FPA Utrecht heeft hier gehoor aan gegeven. Deze ‘’paarse kamer’’ wordt door cliënten gebruikt die bezoek ontvangen van hun partner (vaste relatie) of door cliënten die een afspraak hebben met een prostituee. Met de realisatie van deze ruimte wordt het gemakkelijker om met cliënten het gesprek aan te gaan over seksualiteit en intimiteit. Er is een protocol ontwikkeld waarin staat beschreven hoe met de ruimte wordt omgegaan.

Medewerkers krijgen bij Terwille de vrijheid om hun functie zelf vorm te geven. Door deze vrijheid wordt de medewerker en de eigen discipline in zijn kracht gezet. De medewerker doet waar hij goed in is, in gelooft en voor staat, en doet het werk wat hij of zij leuk vindt. De directie gelooft in de eigenheid van mensen en vindt het mooi dat alle expertises een aanvulling op elkaar vormen. Iedereen brengt iets eigens mee in het team.

De cliënt staat duidelijk centraal bij FPA Franeker en bij de behandeling wordt aangesloten op de ontwikkelbehoefte die hij heeft. Er is de mogelijkheid om zelf wijzigingen aan te brengen in het signaleringsplan en ook is de cliënt betrokken bij de vormgeving van het verdere traject en de behandeling. De professionals zijn gewend de vraag te stellen, hoe de cliënt denkt dat hij het best geholpen is en gebruiken zij hun professionele kijk met gepaste terughoudendheid om oprecht te kunnen luisteren naar hetgeen de cliënt zelf vindt en ervaart. De professionals hanteren een duidelijk kader dat gebaseerd is op het bieden van veiligheid van de cliënt, de cliëntgroep en de medewerkers. Daarbinnen is er veel mogelijk wat betreft de kijk van de individuele cliënt op zijn herstel. Het is mooi dat deze fpa niet denkt in termen van herstel- ondersteunende zorg als tegenhanger van de risico- gestuurde zorg, maar deze (wellicht tegenstrijdige) visies juist complementair aan elkaar laat zijn.

Ervaringsdeskundigheid heeft een stevige rol binnen Terwille. Zeker binnen de PI kan de ervaringsdeskundige de vertaling zijn tussen cliënt en medewerker. De ervaringsdeskundige kan in de PI de bajescultuur doorprikken en dichterbij de cliënten komen. De ervaringsdeskundige vormt een duidelijke brug tussen de cliënt en de medewerkers en wordt betrokken bij alle fases van het traject. Doordat de ervaringsdeskundige in alle fases betrokken wordt, kunnen cliënten goed gevolgd worden, waardoor een cliënt ook meer houvast en veiligheid ervaart.

Een andere hele duidelijke parel is het team van FPA Franeker. Er werkt een bevlogen, gedreven en betrokken team dat graag samen met het management de schouders eronder zet. Persoonlijk begeleiders pakken extra taken op, zoals het doen van de risicotaxatie en twee collega’s nemen een andere functie waar, wanneer blijkt dat de plaatsingscoördinatoren uitgevallen. Er heerst een mooie transparante cultuur, wat een mooie vruchtbare bodem is voor het doorontwikkelen van wat nu al een prachtig team met goede kernwaarden is.

Terwille is heel sterk in gelijkwaardigheid, het centraal stellen van de cliënt en zijn zingeving. Het is belangrijk dat cliënten binnen de PI weten dat ze geen nummer zijn, dat zij er toe doen en ruimte krijgen om de dingen te doen die belangrijk voor ze zijn. Medewerkers gaan voor de cliënten en focussen met de cliënt op de dingen waar ze goed in zijn. Daarnaast wordt er gekeken naar hoe de cliënt de regie over het eigen leven weer kan oppakken, door te kijken naar wat cliënten willen veranderen en hoe ze dat gaan doen.

Er heerst een positieve mentaliteit binnen FPA Vincent van Gogh. Een enorme drive is merkbaar binnen het personeel en men heeft duidelijk een doel voor ogen, namelijk de cliëntzorg. Samen zet het personeel de schouders eronder, spreekt elkaar aan op ontwikkelpunten en geeft elkaar ook complimenten. De afdelingsstaf vindt dat daar waar je van de cliënten verwacht dat zij openheid geven, zij dit ook moeten bieden en daarmee wordt van cliënten ook verlangd dat zij feedback geven. Zoals gezegd “is het de toon die de muziek bepaalt”. Een ieder kan met respect voor de ander zijn mening en feedback geven en een ieder mag daarbij zijn grenzen aangeven.

Waar cliënten vaak vanuit een PI een kliniek instromen en dan pas kennismaken met behandeling en zingeving, heeft Terwille dat proces naar voren gehaald. Terwille volgt een cliënt al in de PI, waar samen wordt gewerkt aan zingeving, tot de cliënt doorstroomt naar woonplekken binnen Terwille. Doordat Terwille in de PI al met de cliënt aan de slag gaat, is er een soepelere overgang naar het volgende deel van het traject en wordt de behandelmotivatie bij de cliënt gestimuleerd. Dit draagt bij aan het resocialisatieproces van de cliënt.

Het is merkbaar dat er oog voor elkaar is bij FPA Vincent van Gogh en dat men elkaar ook oprecht verder wil helpen. Feedback is opbouwend en gaat ook ergens over. Het management sprak zijn verwondering uit over de mate van draagkracht voor de feedback en ook de wijze waarop dit ontvangen wordt. Heel respectvol wordt er met elkaar omgegaan. Complimenten zijn gemeend en het is duidelijk dat zowel patiënten, als personeel die voet op deze fpa zetten zich allen welkom voelen. Bij patiënten wordt ingezoomd op de persoon en hoe die de transitie van de ene voorziening naar de andere heeft ervaren. Het gaat binnen deze fpa om meer dan een protocol afwerken, want het gaat hier om het leggen van de verbindingen en het maken van contact.

Vaktherapie wordt door Terwille binnen de PI ingezet om stress te reduceren, daarnaast wordt het ingezet als een bijdrage aan risicomanagement. Vaktherapie is bovendien een mooi observatiemiddel om in contact met de cliënt te komen en is voor de cliënt een laagdrempelige stap om ervaringsgericht aan de slag te gaan. Met vaktherapie staan de medewerkers van Terwille naast de cliënt, wordt zelfontplooiing gestimuleerd en vindt er tegelijkertijd risicomanagement plaats.

FPA Vincent van Gogh werkt met de module “Samen beslissen”. Op een aantrekkelijke, haast spelenderwijze wordt samengewerkt met de cliënt aan de oriëntatie op zijn behandeldoelen. De cliënten krijgen op een begrijpelijke wijze meer inzicht in hoe zij hun perspectief zien en kunnen de vergelijking trekken met hoe het behandelend team dit ziet. Het geeft aanleiding tot gesprek over de overeenkomsten en de verschillen en soms ook verbazing over de mate van zelfinzicht daar waar je het soms niet verwachtte.

Het IMC heeft altijd sociotherapeuten in dienst gehad met eigen ervaring in de forensische verslavingszorg. Sinds oktober 2020 is er een gediplomeerde ervaringsdeskundige in dienst. Sindsdien wordt de functie van ervaringsdeskundige steeds meer ingezet binnen het team. De ervaringsdeskundige heeft zijn ervaringsverhaal gedeeld en richt zich vooral op herstelondersteunende zorg. Daarnaast is er een herstelgroep gestart op de uitstroom afdeling. Dit is een groep die zich richt op herkenning, erkenning en het uitwisselen van ervaringen, begeleid door de ervaringsdeskundige. De ervaringsdeskundige wordt echt als een aanvulling gezien en heeft de mogelijkheid om een eigen invulling aan zijn functie te geven, welke hij ook goed kan invullen.

Een absolute parel is het wanneer je als FPA complimenten mag ontvangen van je eigen cliënten over de houding en bejegening. Cliënten gaven als feedback dat zij trots zijn op de medewerkers, omdat zij het gevoel hebben betrokken te worden bij de invulling van hun eigen behandeling. Ze worden gevraagd mee te denken over leerdoelen en de plek waar zij naartoe zouden willen uitstromen. Ook gaven cliënten aan dat zij vinden dat er tussen de verschillende afdelingen goed wordt gecommuniceerd.

Medewerkers van het Intramuraal Motivatiecentrum (IMC) zijn heel cliënt en oplossingsgericht. Er wordt niet alleen gekeken naar de regels en het beleid, maar vooral ook naar mogelijkheden. Een voorbeeld hiervan is het aanbieden van verlof in een beschermd wonen locatie (BW): enkele cliënten hebben een nachtje doorgebracht in de BW waar ze na afronding van de behandeling bij het IMC naartoe gaan. Cliënten hebben zo de mogelijkheid te wennen op hun nieuwe plek, wat de overgang makkelijker maakt. Daarnaast zijn medewerkers goed in het inzetten, doorzetten, implementeren en evalueren van nieuwe ontwikkelingen.

FPA Franeker kenmerkt zich door de gestage doorontwikkeling, waarbij goed nagedacht wordt over de context waarbinnen de fpa zich bevindt en de ontwikkelsnelheid die daarbij past. Zo wordt er rekening gehouden met de draagkracht van het team en is er een realistisch (plannings)beleid op de werkgroepen die zijn gevormd om het verandermanagement breed te dragen. De mate waarin het management zicht heeft op de werkvloer is daarbij helpend: het management werkt ten dele ook mee in de uitvoering. Dit maakt dat de ontwikkelingen die zijn ingezet gestaag verlopen, in de goede volgorde zijn ingezet, groot draagvlak en grote kans van slagen hebben.

Cliënten hebben, krijgen en ervaren veel eigen verantwoordelijkheid bij het IMC. Zo doen ze zelf boodschappen, komen ze rond met een bepaald budget en koken ze zelf. Daarnaast worden cliënten ook betrokken bij de behandeling en wordt samen met de cliënt de HKT-R doorgenomen en wordt er gekeken naar sterke punten van de cliënt.

Cliënten zijn tevreden over de mate waarin zij worden betrokken bij de invulling van de behandeling en zij ervaren een goede samenwerking met de behandelaren. Met name de houding en de bejegening wordt hierbij als persoonsgericht ervaren. Het ‘’visie denken’’ en ruimte voor maatwerk geeft de patiënten het gevoel dat er aandacht is voor individuele behoeften.

Cliënten vinden het sociotherapeutisch milieu dat geboden wordt de grootste kracht van het IMC. De groepen bestaan uit ongeveer zeven cliënten waardoor er meer individuele aandacht is voor de cliënt en meer ruimte is voor individuele gesprekken met de sociotherapeut. Daarnaast kan er hierdoor beter gekeken worden naar welke behandeling het beste past bij de cliënt.

Ook deze cyclus viel op dat binnen FPA Zuidlaren veerkrachtige en bevlogen medewerkers werkzaam zijn en dat men zich inzet voor continue verbetering van kwaliteit van zorg. De gezamenlijke missie om de verbeterslag door te zetten en de focus daarop is voelbaar.

Cliënten hebben een vaste behandelaar en mentor die bij de cliënt blijft als hij doorstroomt naar een andere afdeling binnen het IMC. Dit zorgt voor een soepele overgang en het draagt bij aan de continuïteit in de behandeling van de cliënt. Cliënten zijn heel positief over het cliëntvolgend werken van de behandelaar en mentor.

FPA de Mare is volop in beweging en heeft een verloop onder personeel doorgemaakt. Het reviewteam was onder de indruk van de inzet van medewerkers om van veranderingen een succes te maken en de kwaliteit van zorg te blijven ontwikkelen.

Bij het Intramuraal Motivatiecentrum (IMC) wordt er zorggedragen voor een warme overdracht van de cliënt. Zo worden behandelaren die later in het traject van de cliënt betrokken zijn bij de overgang naar een BW al in een vroeg stadium betrokken in het multidisciplinair overleg (MDO). Daarnaast laat het IMC de zorg niet los voordat iemand anders het heeft overgenomen. Wanneer een cliënt tijdelijk naar huis gaat in afwachting van een volgende behandeling elders, is het team van IMC heel actief in het onderhouden van contact.

FPA de Mare biedt medewerkers diverse mogelijkheden om zich verder te ontwikkelen, zoals de onlangs aangeboden opleiding over herstelgericht werken binnen de forensische zorg. In een multidisciplinaire samenstelling wordt een vervolgopleiding gevolgd zodat de kennis weer verder verspreid kan worden onder de teams.

Het reviewteam signaleerde dat ondanks het personeelsverloop en de afstand tussen de verschillende teams, men aandacht heeft voor elkaar. Om elkaar te helpen worden waar nodig taken (tijdelijk) overgenomen en staat medewerkers voor elkaar klaar.